تربیت جنسی کودکان یعنی چه؟ چه ضرورتی دارد؟ چگونه انجام می‌شود؟ (بخش اول)

آیا از نحوه‌ی تربیت جنسی کودک خود بی‌اطلاع هستید؟

آیا نمی‌دانید تربیت جنسی کودکان چگونه انجام می‌شود؟

در مقابل کنجکاوی‌ها و سوالات جنسی کودک‌تان سردرگم هستید؟

در ادامه با ما همراه باشید تا شما را بهتر با مفهوم تربیت جنسی کودکان و چگونگی آن آشنا کنیم. همچنین راهکارهای مناسبی را در برخورد با مسائل جنسی کودکتان فرابگیرید.

تربیت فرزند، ابعاد مختلفی دارد. یک تربیت درست، تربیتی همه‌جانبه است. فرزند شما باید در همه‌ی ابعاد، مورد تربیت و پرورش قرار بگیرد؛ نه فقط در جنبه‌ی ذهنی و جسمی. غالبا با ابعاد جسمانی، روانشناختی، ذهنی، اجتماعی و معنوی آشنا هستیم. یکی از ابعاد مهم تربیتی، تربیت جنسی است. این بعدی است که بیشتر مورد غفلت قرار گرفته می‌گیرد. غفلتی که می‌تواند پیامدهای ناخوشایند و حتی خطرناکی را برای فرزندان شما، به ویژه در جامعه‌ی امروزی به بار آورد.

تربیت جنسی کودکان یعنی چه؟

بسیاری از والدین گمان می‌کنند که منظور از تربیت جنسی، آموزش مسائل جنسی و گفت‌وگو با کودک درمورد نحوه‌ی برقراری رابطه‌ی جنسی است. هرچند آموزش نقش مهمی در تربیت جنسی دارد، همچنان‌که آموزش، نقشی محوری در همه‌ی ابعاد تربیتی دارد، به هیچ عنوان تربیت جنسی به این معنی نیست.

تربیت جنسی، فرایندی است که طی آن در فرزند شما نگرش‌ها، باورها و ارزش‌هایی شکل می‌گیرد که در تمام طول عمر، بر موضوعات مهمی مثل روابط بین‌فردی و عاطفی، صمیمیت، هویت و گرایش جنسی او تاثیرگذار است.

در فرایند تربیت جنسی، رفتارها و مهارت‌های والدین در این زمینه، کیفیت ارتباط با فرزند، ارائه‌ی اطلاعات مناسب، بجا و به‌موقع از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

دلایل برداشت اشتباه و غفلت والدین از تربیت جنسی کودک

همانطور که قبلا گفته شد، بسیاری از والدین فکر می‌کنند که تربیت جنسی فقط و فقط آموزش در مورد مسائل جنسی و رابطه‌ی جنسی به فرزند است. برهمین اساس، احتمالا این دسته از والدین چنین افکاری از ذهن‌شان عبور می‌کند:

– نباید ذهن فرزندمان را نسبت به موضوعات جنسی باز کنیم.

– توجه نشان‌دادن به موضوعات جنسی باعث می‌شود که فرزندمان از نظر جنسی مشتاق‌تر شود!

– هر زمان که فرزندمان بزرگ‌تر شد، خودش متوجه مسائل می‌شود.

– وقتی به سن ازدواج رسید، با او صحبت خواهم‌ کرد!

هیچ یک از این طرز فکرها درست نیست. این افکار باعث می‌شود که این والدین تلاش کنند که همیشه از کنار موضوعات جنسی کودک خود بگذرند، آن‌ها درمقابل پرسش‌های جنسی کودک، پاسخ‌های بی‌ربط و نادرست می‌دهند یا ممکن است سکوت کنند و یا بدتر از همه، ممکن است فرزندشان را بابت سوالی که پرسیده‌است، سرزنش کرده و احساس شرم در او ایجاد کنند.

گروه دیگری از والدین احساس می‌کنند که با موضوعات جنسی، راحت نیستند و به علت شرم و خجالتی که نسبت به این موضوعات دارند همیشه از کنار مسائل جنسی فرزندشان می گذرند، زیرا نمی‌توانند در این مورد صحبت کنند. این گروه نیز برخورد مناسبی در رابطه با رفتارهای جنسی، کنجکاوی‌های جنسی یا بازی‌های جنسی کودکان خود ندارند.

بعضی از پدران و مادران هم فکر می‌کنند که آگاهی زیادی برای تربیت جنسی فرزندشان و روبرو شدن با مسائل جنسی او ندارند. آن‌ها نمی‌دانند از چه زمانی و چگونه تربیت جنسی فرزندشان را شروع کنند.

پاسخی که می توان به همه‌ی پدران و مادران داد، این است که شما تنها نیستید! در واقع، اغلب والدین همین افکار و احساسات را تجربه می‌کنند و این فقط مختص شما نیست. در درجه‌ی اول شما باید از اهمیت تربیت جنسی فرزند خود مطلع باشید و آن را جدی بگیرید. سعی کنید که آگاهی‌های خود را از طریق منابعی که در دسترس هستند، مانند کتاب، فایل‌های آموزشی، شرکت در کارگاه‌های آموزشی، افزایش دهید و در صورت نیاز از یک متخصص کمک بگیرید.

غفلت از تربیت جنسی کودکان چه خطرات و آسیب‌هایی دارد؟

در صورتی که تربیت جنسی، مورد توجه والدین قرار نگیرد، احتمالا کودک به احساس ارزشمندی کم و عزت‌نفس پایین دچار شده و هویت جنسی ضعیفی دارد؛ در نتیجه، نمی‌تواند در آینده ارتباط خوبی با نقش‌های جنسیتی مناسب خود برقرار کند. به‌طور خلاصه، دختر در آینده از زن بودنش خوشحال نیست و پسر از مرد بودنش. زیرا به حدی که لازم است، احساس کفایت و توانمندی در رابطه با هم‌جنسان خود نمی‌کنند. همه‌ی این عوامل می‌تواند بر روابط بین‌فردی، عاطفی و اجتماعی کودک در حال و آینده تاثیرگذار باشد.

علاوه‌بر آنچه گفته شد، جامعه‌ی امروزی نسبت به سال‌های گذشته، بسیار تغییر کرده‌است. موقعیتی که کودکان امروز در آن رشد می‌کنند قابل مقایسه با سال‌های گذشته نیست. از گسترش رسانه‌های جمعی، اینترنت، برنامه‌ها و فیلم‌های در دسترس اطلاع داریم؛ به‌ راحتی می‌توانید سال‌های کودکی یا نوجوانی خود را به یاد بیاورید و تفاوت شرایط زندگی امروزی با گذشته را به وضوح ببینید. در کنار همه‌ی مزیت‌هایی که رسانه‌ها و گسترش اطلاعات در دنیای امروزی دارد، خطراتی نیز می‌تواند به همراه داشته‌باشد. فرزندان امروز در صورت غفلت، بی‌توجهی و عدم نظارت صحیح والدین، در معرض آسیب‌های جدی‌تری قراردارند. روابط پرخطر و آسیب‌زا و دوستی‌های ناسالم، سوء‌استفاده‌های عاطفی و جنسی که در صورت عدم نظارت، به راحتی می‌تواند در محیط‌های مجازی و واقعی اتفاق بیافتد، تنها بخشی از این خطرات هستند.

راه حل درست تربیت جنسی کودکان چیست؟

بعضی از والدین با ایجاد محدودیت‌های زیاد برای فرزند خود، سعی می‌کنند که احتمال آسیب رسیدن به او را کاهش دهند. هرچند ممکن است در کوتاه‌مدت موفق شوند؛ اما این شیوه به هیچ وجه مناسب نیست. درواقع این شیوه، پاک کردن صورت مسئله است. اینکه بخواهیم سلامت فرزندمان را با دور کردن او از واقعیت جامعه حفظ کنیم، راهکار مناسبی نخواهد بود، زیرا پیامدهای ناخوشایند دیگری به همراه دارد. فرزند ما بالاخره باید روزی وارد این اجتماع شود و بتواند در آن موفق باشد. در صورتی که جامعه‌ی خودش را نشناخته باشد و آگاهی‌ها و مهارت‌های لازم برای حضور در آن را نداشته باشد، چگونه می تواند احساس رضایت‌مندی، کفایت و موفقیت داشته باشد؟ در چنین فردی مهارت تصمیم‌گیری درست و انتخاب راهکارهای عاقلانه ضعیف است.

راه حل درست در اجتماع امروز، هوشیار بودن پدر و مادر امروزی است. آگاهی والدین از شیوه‌ی تربیت صحیح و مسئولیت‌هایی که در قبال فرزندشان به عهده دارند، امری ضروری می‌باشد. خطرات جامعه‌ی امروزی، ضرورت توجه والدین به تربیت جنسی را دو چندان می‌کند.

تربیت جنسی کارآمد کودکان چه ضرورتی دارد؟

در مورد اهمیت تربیت جنسی و خطرات غفلت از آن گفته شد. می‌دانیم که شیوه‌ی تربیت جنسی والدین در شکل‌گیری باورها، ارزش‌ها و نگرش‌های فرزندان، که در تمام طول زندگی آنها تاثیرگذار هستند، نقش دارد. می‌دانیم که تربیت جنسی در زندگی فردی و اجتماعی و سلامت ارتباطی، عاطفی و جنسی آینده‌ی فرزندان بسیار پراهمیت است. 

سوالات اساسی درخصوص تربیت جنسی کارآمد کودکان

تربیت جنسی کارآمد از چه زمانی باید آغاز شود؟

واقعیت این است که انسان موجودی جنسی است که از لحظه‌ی تولد در معرض پیغام‌های جنسی قرار دارد. درواقع موضوع جنسیت و گرایش جنسی از ابعاد مهم زندگی بشری است و نمی‌توان اهمیت آن را کتمان کرد. به همین دلیل، تربیت جنسی کودک نیز از لحظه‌ی تولد آغاز می‌شود. شاید این گفته عجیب به‌نظر برسد، دلیل این تعجب می‌تواند ناشی از تعریف نادرستی باشد که از تربیت جنسی در ذهن ما وجود دارد.

تربیت جنسی کارآمد شامل چه بخش‌هایی است؟

در ادامه به‌طور خلاصه، در مورد موضوعاتی که بخش مهمی از تربیت جنسی محسوب می‌شوند، توضیح داده می‌شود. درواقع یک تربیت جنسی کارآمد، همه‌ی موارد زیر را در بر می گیرد و والدین، باید نسبت به هر یک از این موضوعات، توجه ویژه داشته باشند و آگاهی‌ها و مهارت‌های لازم در این رابطه را به‌ دست آورند.

کیفیت ارتباط والد- فرزند

کیفیت ارتباط شما با کودک‌تان، چگونگی ابراز عشق و علاقه‌ی شما به او و میزان صمیمیت و راحتی فرزندتان برای صحبت با شما، همگی بخش مهمی از تربیت جنسی هستند. هرچند این موضوعات در همه‌ی ابعاد تربیتی نقش مهمی ایفا می‌کنند. به همین دلیل، کیفیت ارتباط والد- فرزند (هم مادر و هم پدر، هر دو اهمیت دارند)، جزء اصول و پیش‌نیا‌های یک تربیت جنسی کارآمد محسوب می‌شود. زیرا درصورتی که ارتباط سالم و صمیمانه و پرمهری بین شما و فرزندتان برقرار نباشد، کودک شما بسیار آسیب‌پذیرتر خواهد بود و احتمال اینکه در معرض خطرات و مشکلات جنسی قرار بگیرد، افزایش می‌یابد.

حمام کردن کودک

یکی از بخش‌های مهم در تربیت جنسی کودک، حمام کردن او و زمان جدا کردن حمام اوست. شما با انتخاب زمان مناسب برای جدا کردن حمام کودک‌تان، به استقلال فردی و خودمختاری او کمک می‌کنید، داشتن حریم خصوصی را به او می‌آموزید و با تشخیص زمان مناسب برای جدا کردن حمام خود از کودک، او را در معرض یک موضوع جنسی (بدن برهنه مادر یا پدر)، قرار نمی‌دهید و موجب بیداری جنسی در او نمی‌شوید. همه‌ی مواردی که ذکر شد، اهمیت زیادی در تربیت جنسی کودکان دارد.

“ادامه‌ی مطلب را در بخش دوم مطالعه فرمایید”